یکی از ماشین‌آلاتی که با داشتن کاربرد فراوان، در جوامع کم‌رنگ دیده می‌شود و اهمیت چندانی برای آن قائل نیستند، کامیون‌ها هستند. تنوع کامیون بسیار زیاد بوده و این در حالی است که در کشورها به‌خصوص در کشور ما ایران از کارکردهای محدود آن استفاده می‌شود. با مطالعه این مقاله با انواع کامیون‌ها و کاربردهای آن آشنا خواهید شد و دید وسیعی نسبت به آن پیدا می‌کنید.
کامیون‌ها جزو ماشین‌آلات سنگینی هستند که عمده کار آن‌ها جابجایی و حمل بارهای سنگین می‌باشد. از جمله اهمیت ویژه کامیون‌ها این است که به‌عنوان ماشین آتش‌نشانی نیز استفاده می‌شود.
تقسیم‌بندی کامیون‌ها
انواع کامیون بر اساس موارد مهم زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
- قدرت
- حجم میزان بار حمل شده
- نوع چرخ‌ها: چرخ‌ها معمولاً لاستیکی و زنجیری هستند.
- اتصال مخزن و تراکتور: ممکن است شاسی یکپارچه، نیمه تریلر و تمام تریلر باشد.
- روش تخلیه: شامل تخلیه از عقب، تخلیه از زیر، تخلیه از پهلو، تخلیه از جلو است.
- قابلیت استفاده از شبکه راه‌ها: منظور جاده‌ای و خارج جاده‌ای است.
انواع کامیون
کامیون‌ها طبق تقسیم‌بندی که در بالا ذکر شد، دارای انواع گوناگونی هستند. باید به این نکته توجه داشت که این دسته از خودروهای سنگین، عموماً برای رانندگی نیاز به گواهینامه پایه‌یک دارند و رانندگان کامیون حتماً باید این گواهینامه را داشته باشند. همچنین اگر شما علاقه‌مند به شغل راننده کامیون هستید، می‌توانید برای مطالعه بیشتر به مقاله ویژگی یک راننده کامیون خوب چیست مراجعه کنید.
انواع کامیون بر اساس محور و وزن
- کامیونت (خاور): این کامیون‌ها کوچک و کمی بزرگتر از وانت بوده و دارای دومحور و شش چرخ هستند که میزان بارگیری آن‌ها تا 3 تن است.
- تک: این کامیون‌ها با دو محور و شش چرخ که حداکثر مجاز به حمل ۱۰ تن بار هستند.
- جفت: این کامیون ها معمولاٌ دارای سه محور و ده چرخ هستند که جفت‌های کمپرسی آن ۶×۴ است، ولی باری‌ها اکثراً ۶×۲ بوده و می‌توانند تا ۱۵ تن بار را حمل کنند.
ابعاد تریلی 10 چرخ - تریلی: در واقع یک نوع از کامیون ها تریلی نام دارد که دارای انواع مختلفی است. تریلی‌ها وسایل حمل و نقل و حمل بار هستند که برای باربری‌های سنگین استفاده می‌شود و تا چندین تن توان حمل بار را دارد.
- هجده چرخ: تریلی‌ها کامیون‌های دو قسمتی هستند، یعنی قسمت بارگیر آن‌ها (تریلر) با یک مفصل به کله وصل می‌شود، این دسته از کامیون‌ها برای بارهای حجیم و سنگین و همچنین برای کمپرسی و کفی استفاده می‌شود.
- کمرشکن: کمرشکن هم زیرمجموعه‌ی تریلی است با این تفاوت که تریلر آن نسبتاً قوی‌تر از تریلی های دیگر است. این کامیون دارای حالتی خاص است که از آن برای ترابری بارهای سنگین‌تر و ماشین‌آلات راه‌سازی استفاده می‌شود.
- 911: در واقع این کامیون در دسته‌ای بین خاور و تک‌ها قرار می‌گیرد و برگرفته از نام بنز ۹۱۱ است. البته این نوع بیشتر بین راننده‌ها و باربری‌ها مشهور است و نمی‌توان آن را یک دسته جدا به‌حساب آورد.
انواع کامیون بر اساس کاربری
- کامیون اتاق‌دار: به کامیونی گفته می شود که حداکثر ارتفاع دیواره مقاوم اتاق بار آن از کف اتاق ۱٫۵ متر باشد و برای حمل میوه و تره‌بار, مواد غذایی, برنج, مصالح و … استفاده می‌شود .
- کامیون کمپرسی: کامیون اتاق‌داری است که تخلیه بار آن به‌وسیله دستگاه کمپرس انجام می‌شود.
- کامیون لبه‌دار: به کامیونی گفته می شود که حداکثر ارتفاع دیواره مقاوم اتاق بار آن از کف اتاق ۸۰ سانتیمتر باشد.
- کامیون تیغه‌دار: قسمت بار این کامیون به‌وسیله تیغه‌ای از طول به دو نیمه مساوی تقسیم‌شده است.
- کامیون کفی: در این نوع کامیون قسمت بار آن دیواره ندارد و در بیشتر موارد برای حمل دستگاه‌های راه‌سازی و خودروهای سنگین استفاده می‌شود.
- کامیون سقف‌دار یا مسقف: قسمت بار این کامیون به‌صورت محفظه سرپوشیده ساخته‌شده است.
- ابعاد خاور مسقف
- کامیون یخچال‌دار: کامیون سقف داری است که در قسمت بار آن تجهیزات سردکننده وجود دارد.
- کامیون تانکر: کامیون تانکر که به آن کامیون باری مخزنی هم گفته می‌شود، کامیونی است که قسمت بار آن به‌صورت مخزن بسته و برای حمل انواع مایعات ساخته‌شده است.
- کامیون بونکر: کامیونی که قسمت بار آن به‌صورت مخزن بسته و برای حمل انواع جامدات شکل‌پذیر مانند سیمان که در ساخت بتون کاربرد دارد، ساخته‌شده است.
- کامیون مخلوط‌کن (میکسر): این نوع کامیون را حتماً در صنعت ساختمان‌سازی مشاهده کرده اید. کامیونی که قسمت بار آن به‌صورت مخزن بسته و دارای دستگاه مخلوط‌کن باشد. این نوع کامیون برای مخلوط و میکس کردن مواد تشکیل‌دهنده بتن و حمل آن به محل مصرف استفاده می‌شود و دارای یک مخزن گردان می‌باشد تا بتن برای رسیدن به مقصد سفت و خشک نشود.
- کامیونت: کامیونت‌ها به دو دسته خودروی ون باربری و لوری تقسیم می‌شوند که برای آشنایی بیشتر به تشریح هر یک می‌پردازیم:
۱- خودروی ون باربری: وسیله نقلیه موتوری جهت حمل بار است که اتاق راننده و اتاق بار به‌صورت دو محفظه جداگانه روی یک شاسی پیاده شده است که مجموع وزن و ظرفیت حمل بار ون باربری از ۳٫۵ تن تا کمتر از ۵ تن است.
۲- لوری: تفاوت لوری و ون باری در میزان حمل بار است. لوری می‌تواند بارهای ۵ تن تا کمتر از ۶ تن را حمل کند.
- کشنده: وسیله نقلیه ایست که یدک یا نیمه یدک را به دنبال خود کشیده و به حرکت درمی‌آورد و برای حمل انواع کانتینر، کفی، کانکس و غیره استفاده می‌شود.
- بوژی: بوژی که هزارچرخ و ارابه واگن هم نام دارد، نوعی تریلر دارای محورهای متناسب با میزان بار است و برای حمل بارهای بسیار سنگین به‌منظور کاهش فشار بار بر روی جاده، راه‌آهن و همچنین وسایل نقلیه بکار می‌رود.
در تصویر زیر به جزئیات ابعاد برخی از وسایل نقلیه باربری پرکاربرد در شرکت‌های حمل و نقل که شامل توان حمل بار، ارتفاع از سطح زمین، ارتفاع کف تا لبه، عرض بارگیر و طول بارگیر آن که واحد اندازه گیری آن به متر هست، پرداخته شده است.
دانلود مقاله