همان‌طور که می‌دانید انواع مختلفی از شرکتهای حمل‌ونقل وجود دارند که هرکدام خدمات متفاوتی ارائه می‌دهند. اتو بارها معمولاً خدمات حمل و نقل اثاثیه منزل را بر عهده دارند. درحالی‌که باربری‌ها و شرکتهای حمل و نقل امور حمل بار بین‌شهری و داخلی را انجام می‌دهند.
وقتی صحبت از حمل و نقل داخلی می‌شود به این معناست که محموله از یک شهر به شهری دیگر و یا به صورت حمل بار شهرستان ارسال می‌شود.
بارنامه
بارنامه توسط دولت چاپ و طی مقررات از طریق سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای در اختیار مؤسسات و شرکتهای حمل‌ونقل قرار داده می‌شود. بارنامه جاده‌ای داخلی دارای پنج نسخه می‌باشد که توزیع نسخ آن به شرح ذیل است.
1-بارنامه مخصوص گیرنده کالا
2-بارنامه مخصوص سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای
3-بارنامه مخصوص راننده
4-بارنامه مخصوص فرستنده کالا
5-بارنامه مخصوص شرکت یا موسسه حمل‌ونقل
اطلاعات مندرج در بارنامه حمل و نقل داخلی
اطلاعات عمومی
شماره بارنامه، سریال بارنامه
اطلاعات فرستنده و گیرنده
نام و نام خانوادگی و آدرس فرستنده، نام و نام خانوادگی و آدرس گیرنده، کد پستی، کد/شناسه ملی
اطلاعات راننده
نام و نام خانوادگی راننده، شماره شناسنامه و کد ملی راننده، محل سکونت، شماره گواهینامه، محل صدور و شماره کارت هوشمند، دفترچه کار راننده اول و راننده دوم
اطلاعات خودرو
شماره پلاک وسیله نقلیه، سری پلاک، محل شماره‌گذاری، نوع بارگیر، کارخانه ساخت، شماره کارت هوشمند ناوگان
اطلاعات بار
نام محموله، وزن، نوع بسته‌بندی، تعداد بسته، مبدأ بارگیری، مقصد تخلیه
شرکت های حمل و نقل داخلی در ایران
بعضی از شرکتهای حمل و نقل داخلی به شرح زیر است:
- اتوبار جهان پیمان بار (تهران)
- اتوبار آهنگ محلاتی (تهران)
- اتوبار سعادت‌آباد (تهران)
- سعادت‌آباد بار (تهران)
- باربری فاطمی ( تهران)
- ایران بار جنوب (شهر ری)
- مهتاب بار ( تهران)
- اتوبار یوسف‌آباد (تهران)
قوانین مرتبط با حمل و نقل داخلی
1) عملیات حمل و نقل داخلی فقط در صورتی انجام می‌شود که بر اساس قوانین مختص آن بارنامه صادر شود. تمام نسخه‌های بارنامه‌هایی که توسط شرکت‌ها و موسسات حمل و نقل صادر شده‌اند باید تکمیل شوند و همچنین مندرجات آن از جمله کرایه حمل باید به طور دقیق با مفاد قراردادی که بین دو شرکت منعقد شده است، مطابقت داشته باشد.
2) محل بارگیری می‌تواند مکان‌های مختلفی مثل بندر، گمرک، انبار صاحب کالا، ایستگاه راه‌آهن، مکان‌های متعلق به شرکت یا موسسه حمل و نقل یا مکان مورد نظر صاحب کالا باشد. بارگیری باید مطابق با تمام شرایط و ضوابط محدوده فعالیت جغرافیایی شرکت یا موسسه حمل و نقل از نظر بارنامه باشد.
3) محل تخلیه بار می‌تواند بندر، گمرک، انبار صاحب کالا، ایستگاه راه‌آهن، مکان‌های متعلق به شرکت و موسسات یا محل مورد نظر صاحب کالا باشد.
4) حمل بار به صورت «زیرباری» و «روباری» با رعایت قوانین توزین و ظرفیت مجاز وسیله نقلیه و صدور مدارک لازم امکان‌پذیر است.
5) گرفتن پروانه عبور برای حمل محموله‌های ترافیکی دلیلی برای نگرفتن بارنامه برای حمل محموله نیست.
6) برای هر وسیله نقلیه باربری برون شهری حامل خرده‌بار، بدون توجه به بارنامه‌هایی که مخصوص حمل خرده‌بار صادر شده است باید یک بارنامه داخلی مربوط به ماده دو قانون الزام شرکت‌ها و موسسات به استفاده از صورت وضعیت مسافری و بارنامه صادر شود.
7) شرکت‌ها و موسسات قانونی برای حمل و نقل داخلی کالا می‌توانند برای حمل محموله‌ها از نرخ توافقی استفاده کنند که بر اساس شرایط قرارداد منعقدشده با صاحبان کالا است.
8) با توجه به بارهای سنگین و سبک اگر ظرفیت کامیون از نظر طول و عرض و ارتفاع کامل شود و بار دیگری همراه آن حمل نشود، بدون توجه به وزن بار، برای پرداخت کرایه حمل و صادرکردن بارنامه، ظرفیت کامل کامیون ملاک است.
9) میزان کارمزد (کمیسیون) شرکت‌ها و موسسات حمل و نقل در مراکز جلفا، آستارا، بازرگان و بنادر انزلی، نوشهر، بوشهر، عباس، چاه‌بهار، امام خمینی، کنارک و در پایانه‌های عمومی با مراکز اعلام بار و نیز برای محموله‌های کارخانه‌های سیمان، ذوب‌آهن، فولاد و قند و شکر و همچنین برای بارهای بخش دولتی ۳ درصد و برای بارهای بخش خصوص ۴ درصد نسبت به کل کرایه طبق قرارداد حمل است. برای سایر نقاط به ترتیب برای بارهای دولتی ۶ درصد و برای کالاهای بخش خصوصی ۷ درصد است. کارمزد خرده‌بار هم ۹ درصد محاسبه می‌شود.
10) پرداخت کارمزد از طریق راننده یا صاحب کامیون به منظور خدمات ارائه‌شده توسط شرکت حمل و نقل انجام می‌شود.
11) حق تمبر بارنامه ویژه خرده‌بار و عمده‌بار باید توسط شرکت حمل و نقل پرداخت شود.
12) حق بیمه تامین اجتماعی به عهده راننده یا مالک کامیون است که زمانی پرداخت می‌شود که بارنامه توسط شرکت حمل و نقل با توجه به قوانین و دستور‌العمل‌های مربوط به مراجع ذیربط صادر شود.
13) هزینه پایانه‌های عمومی از جمله پارکینگ، برگ نوبت‌دهی و حواله بارگیری، تمدید و تجدید آن را باید راننده یا مالک کامیون پرداخت کند و پرداخت هزینه‌های مربوط به عوارض شهرداری، هلال احمر و غیره و همچنین هزینه‌های مربوط به دیماند، باسکول، جرثقیل، لیفتراک، تخلیه و بارگیری بر عهده صاحب کالا است. در هر شرایطی شرکت حمل و نقل باید آن را تامین کرده، در بارنامه ذکر کند و حتما آن را پرداخت کند.
14) هیچ‌گونه وجهی نباید با عنوان‌های پشت بارنامه، بارچینی، انعام دالان‌داری، گاراژداری، انبارداری از طرف موسسات و شرکتهای حمل و نقل داخلی و همچنین رانندگان دریافت شود.
15) شرایط پرداحت حق توقف در ابتدا با توجه به توافق طرفین است و در غیر این صورت باید به مفاد این شرایط عمل کرد
16) هر گاه کامیون پس از صدور حواله بارگیری توسط شرکت حمل و نقل، به دلیل نبود امکانات لازم صاحب کالا یا به هر دلیل دیگری که راننده در آن بی‌تقصیر باشد، بیش از ۱۲ ساعت برای بارگیری معطل بماند، شرکت یا موسسه حمل و نقلی که کامیون را فرستاده‌اند، از طرف صاحب کالا موظف است به ازا هر ساعت مازاد بر ۱۲ ساعت اولیه حق توقف بارگیری را به راننده یا مالک کامیون پرداخت کند.
17) هرگاه کامیون مجبور شد پس از رسیدن به محل تخلیه بار به دلیل نبود امکانات صاحب کالا یا نماینده او یا به هر دلیل دیگری که راننده در آن بی‌تقصیر باشد، بیش از ۱۲ ساعت برای تخلیه بار معطل بماند شرکت یا موسسه حمل و نقلی که بار را فرستاده است وظیفه دارد به ازا هر ساعت مازاد بر ۱۲ ساعت اولیه به راننده یا مالک کامیون در محل تخلیه بار حق توقف پرداخت کند.
18) مرجع تفسیر مفاد این شرایط، شورای عالی هماهنگی ترابری کشور است و در صورت بروز هر اختلالی در اجرای آن، طرفین می‌توانند نظر سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور را به عنوان برطرف‌کننده اختلاف بپذیرند.